Ekran Kalibrasyonu

Ekran Kalibrasyonu-1

Ekranların cins ve modeli ne olursa olsun, her ay mutlaka kalibre edilerek RGB renklerin eşitlenmesi ve baskıya göre eşlenmesi gerekir.
Muammer Ulusan

Tüm tasarım ve uygulamalar, montajlar, fotoğraf rötuşları, çizimler ve hatta dijital fotoğraf çekimler de bilgisayar ekranlarında gerçekleştirilmektedir. Fakat çoğu kez günlerimizi harcadığımız işlerimizin renkleri ekranda ayarladığımız gibi sonuçlanmaz; yıllardır ajans, grafiker, operatör, renk ayırım, servis büro ve matbaacılar arasındaki ‘Renk Uyuşmazlığı’ kavgası sürüp gider. Haklı olarak herkes de suçu birbirine yüklemektedir.Bu sebeple, sektörümüzde çalışan herkesin en büyük problemi olan ‘Renk Uyuşmazlıkları’nı tümden çözmek için birçok teknik işlem yapılması gereklidir. Ancak bu işlemlere geçmeden önce, Uluslararası Grafik ve Basım Kalite Standartlarının bilinmesi şarttır.Ekranların kalibre edilmesi ve baskıya göre renk eşlemesinin yapılması Renk Yönetiminin bir parçasını teşkil etmektedir. Şüphesiz bu işlemleri en iyi şekilde gerçekleştirmek için ‘colorimetre’ veya ‘spektrofotometre’ renk ölçüm cihazları ile ICC profil yaratım programlarının kullanılması gerekir ve ancak profesyonel renk uzmanları tarafından uygulanmalıdır.

RENK UYUŞMAZLIĞI
İnsan gözünün görebildiği renk tayfındaki tüm renkleri bir düzlem üzerine taşıyarak iki boyutlu bir grafik oluşturulduğunda (Renk Gamutu), gerçek beyazın D50 (5000 Kelvin) ve farklı ışık ortamlarındaki renk sapmalarının hangi renklere doğru kaydığını bilimsel olarak görebiliriz.Aynı Renk Gamutu üzerine, bilgisayar ekranlarının bize gösterebildiği tüm renkler ölçümlenerek çizildiğinde, tabiatta görebildiğimiz renk genişliği ile monitörlerin bize gösterebildiği renk genişliğini ve aradaki farkı net bir şekilde anlayabiliriz. Diapozitiflerin renk genişliği ile ofset baskıda elde edebildiğimiz renk genişliğini de aynı grafiğe ilave ettiğimizde, yıllardır problemini yaşadığımız renk uyuşmazlıklarının en büyük sebebini de görmüş oluruz.Grafik ve basım endüstrisinde kullanmakta olduğumuz tüm ekranlar, diapozitif filmler, fotoğraf kartları, dijital fotoğraf makineleri, masaüstü tarayıcılar, konvansiyonel tarama makineleri, renkli toner bazlı veya inkjet yazıcılar, prova baskı makineleri ve nihayetinde ofset, tipo, serigraf, tampon, flekso, gravür vs., tüm baskı üniteleri kullandıkları boya ve kağıt çeşitlerine göre çok farklı renk gamutlarına sahiptirler. Tüm bunların yanı sıra, her bir marka ürünün de kendi içinde farklı renk gamutları vardır. ‘X’ marka bir monitörün gösterebildiği renk genişliği ile ‘Y’ veya ‘Z’ marka başka monitörlerin gösterebildikleri renk genişliği de önemli ölçüde farklılık gösterir. Aynı şekilde parlak kuşe ile mat kuşe, 1.Hamur veya 3.Hamur kağıtların da her değişik marka boyaya göre baskıda oluşturabildikleri renk genişlikleri farklıdır. Çünkü bütün bu kağıtların renkleri bize gösterecek yüzeyleri de farklıdır. Hele bütün bu makinelerin kullandıkları boya ve kağıt çeşitleri ile kullandıkları baskı yöntemlerinin de farklılığını hesap edersek, “Neden bu kadar Renk Uyuşmazlık Kargaşası var?” sorusunun cevabını almış oluruz.
Tüm bu makinelerde kullanılan boyaların ortam, sıcaklık ve nemden direkt olarak etkilenerek kimyasal reaksiyonlara girmeleri ve renk tonlarındaki özelliklerini yitirmelerini de bütün bunların üstüne eklediğimiz zaman, Renk Uyuşmazlığı’nın ne kadar büyük bir problem olduğunu çok daha açık bir şekilde anlamış oluruz.Ekranlarımızda gece gündüz, saatlerce uğraşıp hazırladığımız dokümanlardaki renklerin her seferinde ekranlarımızdan çok farklı neticeler vermesi bütün bu makine ve sistemlerin değişik renk genişliklerine sahip olmasından kaynaklanmaktadır.Ayrıca ülkemizdeki Basım Endüstrisinde Uluslararası Standartlar gerekli seviyede oluşturulmadığı ve uygulanamadığı için, basılabilen renk genişlikleri her gün ve hatta her saat değişmektedir.
ULUSLARARASI STANDARTLAREkran Kalibrasyonu yapılmadan önce, Grafik ve Basım Endüstrisi Kalite Standartlarının tüm sektör birimlerinde oluşturulması ve uygulanması gerekmektedir. Çünkü bütün ekranlarımızın kalibrasyonlarını işlerimizin basıldığı yerlerdeki standartlara göre yapmamız gerekmektedir. Her ay kullandığı boyayı değiştiren, ortam nem ve sıcaklığı her gün, her saat farklılık arzeden, densitometre ve kontrol strip kullanmadan göz kararı ile baskı yapan, baskı ustasının o günkü psikolojik ve ruhsal durumuna göre renk tonunu değiştiren, kullandığı baskı ve hazne suyu vasıfsız, bu suyun pH, alkalite, kondaktivite ve diğer fiziksel değerlerini kontrol etmeyen, kullandığı katkı malzemelerini gelişigüzel seçen ve baskı yapacağı kağıt çeşitlerini ve bunların fiziksel, kimyasal özelliklerini bilmeyen, dikkate almayan bir matbaada basılacak ‘Kalibrasyon Prova Baskı’ örneği kullanılarak Ekran Kalibrasyonunu gerçekleştirmeniz hiçbir anlam ifade etmez.
Ekran Kalibrasyonu, baskı yapılan yerdeki süreklilik arz eden standart şartlar altında gerçekleştirilmiş baskı örneği rehber alınarak yapılır. Bu standartlar (boya, kağıt, su, ortam şartları, baskı makinesi vs.,) değiştiği zaman bütün ekranların kalibrasyonları yeniden prova baskı alınarak yapılması gerekir. Bütün bunların yanısıra, servis büro veya reprodüksiyon atölyelerindeki ‘Baskı Ön Hazırlık Standartları’nın da oluşturulması ve uygulanması gerekmektedir. Herhangibir renk için vermiş olduğunuz tram değerleri, film veya kalıp üzerinde farklı pozlanırsa, sağlıklı kalibrasyon yapmanız mümkün olamaz. Çünkü seçmiş olduğunuz renk tonları veya fotoğraflardaki tüm renkler pozlanacak nokta şekli, tram sıklığı, ve nokta % değerine göre basılacaktır. Bu unsurlar da basılacak kağıt çeşidi ve kağıdın kalitesi ile fiziksel özelliklerine göre seçilmesi gerekmektedir.Özet olarak, ekranlarımızı kalibre etmeden önce, çalışma ortamımızda bazı düzenlemeler yapmamız ve standartları oluşturmamız gerekmektedir. Bundan sonraki aşamada ise, ekranlarımızı kalibre etmek için ‘Kalibrasyon Örnek Prova’ baskısı almaktır.Ekranlarımızı kalibre etmeden önce monitörlerin renk konusundaki teknik özelliklerini de bilmemiz gerekir. Her marka ve model monitörün gösterebildiği renk genişlikleri (renk gamutu) farklıdır. Ayrıca monitör içindeki RGB protonlar ve fosfor değerleri zaman içinde güçlerini yitirir ve gösterdiği renk tonlarında sapmalar meydana gelir. Bu durumda monitörünüzün markası, modeli, fiyat ve kalitesi ne olursa olsun, mutlaka belli aralıklarda renklerin (RGB protonların) sıfırlanması-eşitlenmesi gerekir. Bunun anlamı, ekranda beyaz, siyah ve nötr gri ton eğrilerini yeniden düzenleyerek renklerin doğru gösterilmesini sağlamaktır. Kısaca, ekran kalibrasyonundan önce mutlaka ekran sıfırlama işleminin yapılması gerekir.
ÇEVRE RENGİ - MAT NÖTR GRİ
Gördüğümüz renklerin çevredeki diğer renklerden ne kadar çok etkilendiğini çoğumuz biliriz. Ortam ışıklarının renk-sıcaklık değeri 5000 Kelvin dahi olsa, duvar, tavan, yer ve çevredeki diğer renklerden de doğrudan etkilenir ve gerçek değerini kaybeder. Uluslararası Standart olarak, renk ile ilişkili tüm işyerlerinde ortam duvarları ve çevresinin de mutlaka renklerin tonunu etkilemeyecek MAT NÖTR GRİ renkte olması gerekir. Duvardaki açık sarı bir badana rengi bile 5000 K ışığı, yansımadan dolayı 4000 K değerlerine düşürmektedir. Tavan ve zemin kaplama renkleri ile perde veya jaluzilerin renkleri de bu standartlar göz önünde bulundurarak seçilmelidir.Ayrıca, ortam ışıklarının normalin (500 lux) üstünde olması da ekrandaki renk tonlarının olduğundan daha açık tonda görülmesine sebep olur. Gökyüzünün mavi tonu veya akşam güneşinin kızıllığının da ekrandaki renk tonlarımızı etkilememesi için, yer seçimine de dikkat edilmesi gerekir. Bu standartlardaki bütün amaç, gerçek beyaz ışık ortamında gördüğümüz renk tonlarının hiçbir şekilde başka nesneler tarafından etkilenmemesi ve sabit değerde kalması.
EKRAN ÇEVRESİ
Bizlerin de ekran karşısına oturduğumuz zamanlarda mutlaka nötr renkli giysiler seçmemiz gerekiyor. Çünkü ekranın karşısında oturduğumuzda, üzerimizdeki giysinin rengi, ekran camına yansır ve gördüğümüz renklerin tonlarını doğrudan olumsuz şekilde etkileyerek renk sapmalarına sebep olur. Gerçek anlamda ve bilinçli olarak renk uyuşmazlıklarından kurtulmak istiyorsak, profesyonel anlamda ekran çevresinde yansıma yaparak renk tonlarını olumsuz etkileyecek tüm nesneleri uzaklaştırmamız veya bu nesnelerin “Nötr Gri” renkte olmasını temin etmemiz gerekmektedir.
Bu tür yansımaları önlemek için grafik ve basım endüstrisi için özel olarak üretilmiş siperlikli profesyonel ekranların kullanılması gerekir. Maddi olarak bu tür ekranları almaya gücünüz yok ise, yapabileceğiniz en pratik çözümlerden biri ekran çevresini siyah veya koyu gri renkte kalın bir karton siperlik ile kaplamaktır.
COLORIMETRE İLE EKRAN SIFIRLANMASI
Profesyonel sıfırlama işleminin renk konusunda uzman şirketlerin ürettikleri Ekran Kalibrasyon aletleriyle (Colorimeter) yapılması gerekir. Gretag-Macbeth, X-Rite, Minolta, Colorblind vb., firmaların üretmiş oldukları bu kalibrasyon aletleri CRT veya LCD ekranların orta merkezine yerleştirilir ve önceden bilgisayara yüklenmiş olan bu firmaların özel olarak yazdıkları ekran kalibrasyon programları çalıştırılır.Ekran sıfırlama işleminin otomatik olarak gerçekleştiği bu programda, operatör tarafından yapılması gereken işlemler çok az ve çok basit düzeydedir; ekran ve çevre ışıklandırma koşullarının seçimi, ekran renk sıcaklığının tercihi, parlaklık ve kontrast ayarları ile profil isminin girilmesi. Kalibrasyon cihazı, program dahilinde özel olarak düzenlenmiş ekrana yansıtılan beyaz, siyah, gri dahil 1000'e yakın farklı tonda renkleri otomatik olarak ölçerek RGB proton ve fosfor dengeleri ile aradaki farklılıkları hesaplar. Renk ölçümleri sonunda gerekli düzeltme değerlerini saptayarak sistemin monitör renk ayarları kapsamında doğrudan bilgisayarın ekran kartına yazarak ekran sıfırlama işlemini kısa sürede gerçekleştirmiş olur.İşlem sonunda program tarafından saptanan yeni değerler ekran kartı (video card) üzerine kaydedilmiş olduğu için bilgisayar yeniden başlatıldığında, yeni düzeltilmiş RGB değerler doğrultusunda monitör beyaz, siyah ve gri tonlarla birlikte tüm renkleri sıfırlanmış olarak gerçek değerlerde gösterir. Ancak bu işlemin tamamlanmasından sonra kesinlikle monitörün parlaklık, kontrast ve ışık standartları ayarlarının değiştirilmemesi gerekir. Bu sebeple bazı monitörlerin üzerinde bulunan ayar düğme veya tuşlarının bantla kapatılmasında yarar vardır. Öte yandan oda içindeki aydınlatmanın da sabit kalması gerekir. Ekran konumu veya oda ışıklandırma değer ve yerleşimi değiştirildiğinde, ekran kalibrasyon işleminin yeniden yapılması gerekir. Ekran üzerine yansıyan nötr gri renk haricinde tüm renkler kalibrasyonunuzu olumsuz etkiler. Bu sebeple ilk sayımızda bahsetmiş olduğumuz ortam standartlarını tekrar gözden geçirmenizde yarar vardır. Hiçbir zaman unutmayalım ki, standart değerlerden herhangi biri değiştiğinde, yapmış olduğunuz renk ayarları ve kalibrasyonlar da geçerliliğini yitirmiş olur. Renk ile ilgili karşılaştırma, rötuş, düzeltme vs., işlemlere başlamadan önce en az 30 dk ekranı açık tutmanızda yarar vardır.
Ekran Kalibrasyonu-2

Ekranda gördüğünüz renklerin aynısını ofset baskıda elde edebilmek için, ofset baskı provasına göre renk eşlemesinin mutlaka yapılması gerekir.
Muammer Ulusan

Ekran Kalibrasyonu-2
Ekranda gördüğünüz renklerin aynısını ofset baskıda elde edebilmek için, ofset baskı provasına göre renk eşlemesinin mutlaka yapılması gerekir.Bir önceki yazımızda belirtmiş olduğumuz ekran kalibrasyonu (RGB protonların sıfırlama işlemi) bittikten sonra, ekran ve yazıcının baskı provasına göre renk eşlemesinin yapılması gerekir. Ekran kalibrasyon cihazlarıyla yapılan düzenlemeler sadece RGB protonların dengelenmesi ve ekran görüntüsünün sıfırlanması demektir. Ekranda gördüğünüz renklerin aynısını ofset baskıda elde edebilmek için, ofset baskı provasına göre tüm ünitelerin renk eşlemesinin mutlaka yapılması gerekir.Renk eşlemelerinin yapılabilmesi için de mutlaka uluslararası standartlara göre ofset baskı provasının tarafınızdan hazırlanıp sıklıkla çalışmakta olduğunuz matbaada, en çok kullandığınız kağıt ve boya cinsine göre standart değer ve ayarlarda basılmış olması esastır.

RENK EŞLEMESİ NEDİR ?
Renk eşlemesi, grafik, basım ve yayıncılık sektöründe ya da rengin önemli olduğu tüm sektörlerde, üretimin başlangıcından bitimine kadar tüm bölüm ve birimlerde kullanılan renk ile ilgili bütün cihaz ve ünitelerin gerçek baskı aşamasında standart değerlerle elde edilebilecek bütün renk tonlarına göre renk genişliklerinin düzenlenerek renk gamutlarının eşit hale getirilmesidir.Bölüm ve birimlerde kullanılan cihaz veya ünitelerin her birinin renk genişlikleri farklıdır ve standart ofset baskı renk gamutundan daha zengin renk tonları verebilmektedir. Ancak bizim için önemli olan gerçek baskı üretiminde elde edilebilen renk genişliğidir. Bu sebeple temel olarak tüm ünite ve cihazların ofset baskıda elde edilebilecek renk genişliklerine göre düzenlenerek daraltılması gerekir. Renk eşlemesinin temel amacı da, baskı öncesinde kullanılan tüm cihaz ve ünitelerin, kağıt cinsi , boya çeşidi, baskı makinesi ve diğer fiziksel-kimyasal standart koşullar ışığında, baskıda elde edilen renklere göre renk gamutlarının yeniden yapılandırılmasıdır.

BASKI PROVA ÖRNEĞİ
Ekran-Yazıcı-Baskı renk eşlemesi için hazırlanacak prova sayfasının kuralı, CMYK ana renkler ve ara tonları ile bu renklerin karışımından oluşan her çeşit açık koyu renklerin ve farklı CMY nokta karışımlarından oluşan gri ton kutucuklarının mutlaka baskı provasında yer almasıdır. Sayfanın değişik yerlerine bu tonları dağıtabilir, aralarına beğendiğiniz fotoğrafları serpiştirebilirsiniz. Gerçek nötr gri tonların CMY nokta değerleri karışımı her değişik marka boyaya göre önemli değişiklikler arzetmektedir.
CMY nokta değerlerinin birbirine eşit olması hiçbir zaman gerçek nötr gri rengi vermez. Ofset boyaların pigment formülasyonları, kroma değerleri ve kimyasal etkileşimleri vs., sebebiyle nötr gri tonların elde edilebilmesi ancak farklı CMY nokta değerlerinin prova baskılar neticesinde ölçümleri yapılarak ve/veya gözle kontrol edilerek saptanması gerekir. Bu sebeple açık, orta ve koyu ton nötr grileri hatasız belirlemek için farklı CMY nokta değerleriyle kombinasyonlar hazırlayarak prova baskı sayfasına yerleştirmelisiniz.Provada kullanılacak fotoğrafların da özenle seçilmesi gerekir. Açık (pastel) renk tonları için ayrı bir görsel, Koyu renk tonları (kahverengi, haki-nefti yeşiller, kirli lacivertler vs.,) için farklı görsel, Canlı, doygun, temiz renkleri içeren rengarenk bir görsel ve Gri tonların hakim olduğu bir görsel prova baskı sayfasına mutlaka yerleştirilmelidir.>>Hazırlamış olduğunuz prova sayfasını kesinlikle bilgisayarınızdan atmayın.>> Prova sayfası üzerinde hiçbir renk vs., benzer değişiklikler yapmayın.>>Prova sayfasında kullanmış olduğunuz fotoğraflar üzerinde hiçbir rötuş işlemi gerçekleştirmeyin.
OFSET BASKI STANDARTLARI
Sağlıklı bir prova baskı elde edebilmek için, baskıya göndereceğiniz CMYK filmleri mutlaka kontrol ederek, film üzerindeki noktaların sağlıklı olduğundan emin olmalısınız.>>Sayfanın etek veya makas kısmına, (üst veya alt boşluğa) CMYK boya yoğunluklarının kontrol edilebilmesi için orijinal kontrol strip yerleştirilmelidir.>>Provalar, her zaman normal işlerin basıldığı baskı makinasında aynı baskı ustası tarafından basılmalıdır.>> Provalar, her zaman kullanılan aynı marka ve aynı seri CMYK boyalar ile basılmalıdır.>>Provalar mutlaka en çok kullanılan kağıt çeşitlerinin her birine ayrı ayrı basılması gerekir.>>Baskı aşamasında, her zaman kullanılan aynı marka ve aynı özellikte Parlak Kuşe, Mat Kuşe, 1.Hamur ve 3.Hamur kağıt çeşitleri kullanılmalıdır. >>Baskı aşamasında, kontrol strip üzerindeki CMYK boya yoğunlukları (densiteleri), kalibre edilmiş Baskı Densitometresi (Gretag-Macbeth, X-Rite, Teckhon) ile mutlaka ölçülmeli ve Uluslararası Standart değerlere uygun olarak basılması sağlanmalıdır. (ISO 12647-2)
C M Y KParlak Kuşe 1.55 1.50 1.45 1.85Mat Kuşe 1.45 1.40 1.25 1.751.Hamur 1.20 1.15 1.20 1.553.Hamur 1.00 0.95 0.95 1.25
Tolerans: -/+ 0.05
Uluslararası Kalite Standartları çok daha geniş kapsamlı olmasına rağmen, ülkemizdeki basım sektörümüzün gerçekleri dahilinde asgari bu standartları belirtmekle yetinebildim. Hiç olmazsa bu standartların mutlaka gerçekleşmesini temin etmemiz gerekir. Gerçek ofset baskı standartları dahilinde kontrol strip üzerinde bulunan Dot Gain, Trap, Plate Control, Doubling, Slurring, Hue vs., değerlerin de baskı densitometresi ile ölçülerek, 25X, 50X lup ile gözlenerek uluslararası ofset baskı standartlarına uygunluğunun kontrol edilmesi şarttır.PROVA BASKI SONRASI
Prova baskısından sonra, şayet laminasyon, UV lak, vernik kaplama gibi işlemleri sıklıkla kullanıyorsanız, mutlaka birkaç adet prova baskısını bu işlemlerden de geçirtmelisiniz. Yüzey kaplama kimyasalları saf nötr beyaz ve gerçek saydamlıkta olmadıkları için CMYK renk tonlarını doğrudan etkiler ve renklerin üzerinde 'cast' oluşturur. Baskı sonrası yapılan her türlü kaplama, renk tonlarını %5 - %10 ve hatta %20 oranında etkilediği saptanmıştır. Bu sebeple baskı sonrası yüzey işlemi gören işleriniz için de ayrıca renk eşlemesi yapmanızda büyük yarar vardır.Standart değerlerle basılmış olan provanızı, 5000 Kelvin ışık altında kontrol etmelisiniz. Ortam aydınlatması, monitörünüz vs., mutlaka standart kriterlere uygun olmalıdır. Dergimizin ilk sayısında açıkladığımız ortam ve ışıklandırma standartlarını tekrar gözden geçirmenizi tavsiye ederim. Renk eşlemesine başlamadan önce, ekran RGB renk gamut ayarını düzenleyen Gamma 2.0 ve/veya Gamma Control programlarını bilgisayarınıza yükleyin.>> http://www.photoshopmagazin.com/ sitemizden; MacOS 9 sistem için ‘GAMMA 2.0’MacOS X sistem için 'GAMMA CONTROL' yardımcı programlarını ücretsiz indirebilirsiniz.>> Ekranınızı en az 30-45 dk. açık tutun.>>Basılan provanın orijinal Photoshop dokümanını bilgisayarınızda açın ve basılı prova ile yanyana, aynı büyüklükte görüntülenmesini sağlayın.>> GAMMA 2.0 veya GAMMA CONTROL programını açın (çift tıklama) ve “On” konumuna getirin.

GAMMA CONTROL AYARLARI (MacOS X sistem)
>> MacOS X sistem programları için Gamma Control yardımcı programını açtıktan sonra, elma menüsünden 'Preferences' seçerek gerekli düzenlemeleri yapın. Remember correction when quitting: Sistemden çıkarken düzeltmelerin hafızada kalmasını sağlarSimple: Basit düzenlemeAdvanced: Gelişmiş düzenlemeShow at launch: Yükleme sırasında gösterScreens touching control window: Kontrol panelinin bulunduğu ekranda aktiftirAll screens: Bütün ekranlarda aktiftirShow control window: Kontrol penceresini gösterToggle apply gamma setting: Gamma ayarlarının uygulamasına geç>> Apply Gamma Correction (Gamma Düzeltmesini Uygula) işaretleyin>>Photoshop’ta boş beyaz bir sayfa açın ve sayfayı büyüterek ekranı bu boş beyaz sayfa ile doldurun. >> Provanın orijinal kağıdını (boş-baskısız) ekranın yanına tutun. Her çeşit ve her marka kağıdın beyazı farklı tondadır. Bu sebeple kağıdın beyazı ile ekranın beyazını aynı tona getirmemiz gerekir.
>> İlk bölümdeki 0.5 - 1.5 Gamma değerlerini düzenleyerek ekran tonunu komple daha açık veya daha koyu tona dönüştürün.>>Klavyenizde 'Shift' tuşunun basılı olmaması gerekir. >>White = Beyaz'ı tıklayın ve Kırmızı, Yeşil, Mavi (RGB) ayar üçgenlerini teker teker sola doğru kaydırarak, ekranın beyazını kağıdın beyazına eşitleyin. (Genelde kağıtların beyazları, ekran rengine göre biraz daha sarımtraktır. Bu sebeple sadece Mavi’yi sola kaydırarak eşitlemeyi sağlayabilirsiniz.)>> Kağıdın beyazını ayarladıktan sonra, ekrandaki beyaz boş sayfayı kapatın.>> Beyaz ayarı yapmış olduğunuz kağıdın bu kez basılmış provasını ekranın yanına tutun ve orijinal Photoshop sayfasıyla karşılaştırın.>> Sadece açık renk tonlarına dikkatlice bakın. White kısmındaki Kırmızı, Yeşil, Mavi (RGB) ayar üçgenlerini teker teker yavaşça sola/sağa kaydırarak, resimdeki açık renk tonlarını provaya eşitlemeye çalışın. Öncelikle açık gri-nötr tonları ayarlamanız daha sağlıklı başlangıçtır. (Gerekirse Gamma Adjustment ayarını da değiştirebilirsiniz.) Açık gri ve açık renk tonlarını provadakilere yaklaştırdıysanız fazla zaman harcamadan, koyu tonlara geçebilirsiniz. >>Black = Siyah'ı tıklayın. Bu kez resimlerdeki sadece koyu tonlara ve siyah olan yerlere dikkatlice bakın. Kırmızı, Yeşil, Mavi (RGB) ayar düğmelerini teker teker sağa doğru kaydırarak, koyu alanlardaki renk tonlarını provaya göre eşlemeye çalışın. (Gerekirse Gamma Adjustment ayarını tekrar kullanabilirsiniz.)>>Koyu alanları da eşleştirebildiğiniz kadarıyla bırakın ve orta tonlara geçin.>>Middle = Orta'yı tıklayın. Esas ince ve hassas ayarları yapmaya şimdi başlamış olacaksınız. White sadece açık tonları, Black ise sadece koyu tonları etkilerken, Middle bölümünde tüm renk tonları (ağırlıklı olarak orta tonlar) etkilenmiş olmaktadır. Bu sebeple, tüm renk tonlarının eşitleme işlemini Middle bölümünde çok dikkatlice yapmamız gerekmektedir. (Arada bir gözlerinizi dinlendirmelisiniz. Sürekli ekrana bakmak, gözünüzün renk algılama bölümlerini olumsuz etkiler ve yorgunluktan dolayı sağlıklı karar veremezsiniz.)>>Bütün ayarlar ile mink minik oynamalar yaparak, orijinal fotoğraf ve renk kutucuklarındaki renk tonlarıyla prova baskıdaki renk tonlarını mükemmele yakın eşleştirmeniz fazla uzun sürmeyecektir.CMYK ofset baskıda kullanılan bilhassa Cyan ve Magenta boyaların pigment kromatik yapısı çok güçlü olduğundan, bu tonların tamamını ekranda yakalamanız kolay değildir. Bu sebeple özellikle Mavi tonların ayarlarını yaparken zorlanabilirsiniz. Sakın kendinize sıkıntı yaratmayın, çünkü ofset baskının Cyan gamutu monitöre göre biraz daha geniştir.>> Prova baskıya göre ekrandaki orijinal dokümanın renk tonlarını baskı provasına eşleme işlemi bitince, üst menüden “Gamma>Save as...” tıklayın ve ayarını bitirdiğiniz kağıt cinsini, gerekirse tarihini vs., yazarak bilgisayarınızda kolayca bulabileceğiniz bir klasör içine kaydedin.Parlak kuşe, mat kuşe, 1.Hamur, 3.Hamur vs., diğer kağıt çeşitlerine de basılmış olan prova baskılarınıza göre yeni ekran kalibrasyonları yapmak çok daha kolay olacaktır. Onları da kağıt isimlerine göre aynı klasöre kaydedin.Tüm renk eşleme ve kalibrasyon çalışmalarınız bittiği zaman, prova baskılarını yaptırmış olduğunuz matbaadaki standartlar değişmedikçe (boya, kağıt, baskı makinası, fiziksel ve kimyasal değerleri vs.,) ekranda görmüş olduğunuz resimlerin renk tonları seçmiş olduğunuz kağıt cinsine göre aynı tona çok yakın değerlerde olacaktır. Şayet monitörünüzün renk gamutu yeterli genişlikte ise, bu renk uyumluluğu mükemmele yakın derecede sağlanmış olur.>>Farklı kağıda baskı yapılacağı zaman üst menüden 'Open...' seçilerek veya kaydetmiş olduğunuz dosyanın üzerine çift tıklama yaparak renk eşleme profilini ekranda aktif hale getirebilirsiniz.>>Web tasarımı, multimedya veya sunum çalışmalarınz için Gamma Control ayarlarını devre dışı bırakmanız gerekir. (Apply Gamma Correction kutusundaki işareti kaldırın)
GAMMA 2.0 AYARLARI (MacOS 9 sistem)
Gamma Control programında gerçekleştirilen işlemlerin hemen hemen aynısını Gamma 2.0 da uygulayabilirsiniz. Renk eşleme yöntemi ve uygulama penceresindeki ayarlar hemen hemen aynıdır. >> Programı aktif hale getirmek için 'ON'u tıklayın. >> Target Gamma: 1.8 işaretleyin. (Gamma 1.8 Macintosh ve Yayıncılık standart değeridir.)>>Photoshop’ta boş bir sayfa açın ve ekranı bu boş sayfa ile doldurun. >>Provanın orijinal kağıdını (boş-baskısız) ekranın yanına tutun. Her çeşit ve her marka kağıdın beyazı farklı tondadır. Bu sebeple kağıdın beyazı ile ekranın beyazını aynı tona getirmemiz gerekir.
>> Gamma Adjustment = Gamma Ayarı çubuğunu sağa sola kaydırarak, genel açık - koyu ton durumunu ayarlayın.>>White Pt = Beyaz Nokta’yı işaretleyin ve Kırmızı, Yeşil, Mavi (RGB) ayar üçgenlerini teker teker sola doğru kaydırarak, ekranın beyazını kağıdın beyazına eşitleyin. (Genelde kağıtların beyazları, ekran rengine göre biraz daha sarımtraktır. Bu sebeple sadece Mavi’yi sola kaydırarak eşitlemeyi sağlayabilirsiniz.)>>Kağıdın beyazını ayarladıktan sonra, ekrandaki beyaz boş sayfayı kapatın.>> Beyaz ayarı yapmış olduğunuz kağıdın bu kez basılmış provasını ekranın yanına tutun ve orijinal Photoshop sayfasıyla karşılaştırın.>>Sadece açık renk tonlarına dikkatlice bakın. White Point kısmındaki Kırmızı, Yeşil, Mavi (RGB) ayar üçgenlerini teker teker yavaşça sola/sağa kaydırarak, resimdeki açık renk tonlarını provaya eşitlemeye çalışın. Öncelikle açık gri-nötr tonları ayarlamanız daha sağlıklı başlangıçtır. (Gerekirse Gamma Adjustment ayarını da değiştirebilirsiniz.) Açık gri ve renk tonlarını provadakilere yaklaştırdıysanız fazla zaman harcamadan, koyu tonlara geçebilirsiniz. >>Black Pt = Siyah Nokta’yı işaretleyiniz. Bu kez sadece koyu tonlara ve siyah olan yerlere dikkatlice bakın. Kırmızı, Yeşil, Mavi (RGB) ayar üçgenlerini teker teker sağa doğru kaydırarak, koyu alanlardaki renk tonlarını provaya göre eşlemeye çalışın. (Gerekirse Gamma Adjustment ayarını tekrar kullanabilirsiniz.)>>Koyu alanları da eşleştirebildiğiniz kadarıyla bırakın ve orta tonlara geçin.>>Balance = Denge’yi işaretleyin. Esas ince ve hassas ayarları yapmaya şimdi başlamış olacaksınız. White Pt sadece açık tonları, Black Pt ise sadece koyu tonları etkilerken, Balance bölümünde tüm renk tonları (ağırlıklı olarak orta tonlar) etkilenmiş olmaktadır. Bu sebeple, tüm renk tonlarının eşitleme işlemini Denge bölümünde çok dikkatlice yapmamız gerekmektedir. (Arada bir gözlerinizi dinlendirmelisiniz. Sürekli ekrana bakmak, gözünüzün renk algılama bölümlerini olumsuz etkiler ve yorgunluktan dolayı sağlıklı karar veremezsiniz.)>> Target Gamma = 1.8 değerinde sabit kalacak şekilde, diğer bütün ayarlar ile mink minik oynamalar yaparak, orijinal fotoğraf ve renk kutuuklarındaki renk tonlarıyla prova baskıdaki renk tonlarını mükemmele yakın eşleştirmeniz fazla uzun sürmeyecektir.CMYK ofset baskıda kullanılan bilhassa Cyan ve Magenta boyaların pigment kromatik yapısı çok güçlü olduğundan, bu tonların tamamını ekranda yakalamanız kolay değildir. Bu sebeple özellikle Mavi tonların ayarlarını yaparken zorlanabilirsiniz. Sakın kendinize sıkıntı yaratmayın, çünkü ofset baskının Cyan gamutu monitöre göre daha geniştir.>>Prova baskıya göre ekrandaki orijinal dokümanın renk tonlarını eşleme işlemi bitince, “Save Settings...” tıklayın ve ayarını bitirdiğiniz kağıt cinsini, gerekirse tarihini vs., yazarak bilgisayarınızda kolayca bulabileceğiniz bir klasör içine kaydediniz.Parlak kuşe, mat kuşe, 1.Hamur, 3.Hamur vs., diğer kağıt çeşitlerine de basılmış olan prova baskılarınıza göre yeni ekran kalibrasyonları yapmak çok daha kolay olacaktır. Onları da kağıt isimlerine göre aynı klasöre kaydedin.Tüm renk eşleme ve kalibrasyon çalışmalarınız bittiği zaman, prova baskılarını yaptırmış olduğunuz matbaadaki standartlar değişmedikçe (boya, kağıt, baskı makinası, densite değerleri vs.,) ekranda görmüş olduğunuz resimlerin renk tonları seçmiş olduğunuz kağıt cinsine göre aynı tona çok yakın değerlerde olacaktır. Şayet monitörünüzün renk gamutu yeterli genişlikte ise, bu renk uyumluluğu mükemmele yakın derecede sağlanmış olur.>> Basılacak işin kağıt çeşidi değişince, “Load Settings...” tıklayarak, ayarlarını yaptığınız ve önceden kaydetmiş olduğunuz renk eşleme profillerini çağırıp ekrana yükleyebilirsiniz.>>Web tasarımı, multimedya veya sunum çalışmalarınz için Gamma 2.0 ayarlarını devre dışı bırakmanız gerekir. (OFF düğmesini tıklayın)Ekranlarınızın RGB proton fosfor değer ve dengeleri zamanla değişeceği için belli aralıklarla kalibre etmenizde ve kağıt cinslerine göre düzenlemiş olduğunuz renk eşleme profillerini baskı neticeleriyle karşılaştırmanızda yarar vardır.Çalışmakta olduğunuz matbaa, kağıt cinsi, boya veya fiziksel ve kimyasal değerler değiştiği zaman yeni koşullara göre yeniden prova baskı yaptırarak ekran renk eşleme profillerini yeniden düzenlemeniz gerekir.